De Armeense genocide en de Turkse toetreding tot de EU
De Europese Unie is een bron van discussie. Neem bijvoorbeeld het debat over het wel- of niet invoeren van de Europese grondwet en de discussie over de toetreding van bepaalde lidstaten tot de EU. Wat betreft dat laatste is er veel onenigheid over of Turkije een lidstaat mag worden van de Europese Unie. Naast politieke (het conflict met Cyprus) en culturele redenen (onder andere de positie van de vrouwen in de Islam) speelt ook de geschiedenis een belangrijke rol bij het wel of niet toelaten van Turkije tot de EU.
Armeense genocide
Veel Europarlementariërs vinden dat Turkije niet kan worden toegelaten tot de EU vanwege de Armeense genocide in 1915. Deze volkerenmoord zorgde naar schatting voor de dood van honderdduizenden Armeniërs die in het Ottomaanse Rijk leefden. De Turkse overheid ontkent tot op de dag van vandaag deze genocide. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos het Ottomaanse Rijk de kant van Duitsland en Oostenrijk-Hongarije waardoor het in oorlog raakte met Rusland, Engeland en Frankrijk (de zogeheten ‘Entente’). Uit angst voor Armeense collaboratie met Rusland besloten de Turken dat de Armeniërs in werkkampen gezet moesten worden en vervolgens uitgemoord. In de periode tot 1916 kwamen er naar schatting 600.000 tot 800.000 Armeniërs om door massale executies, ziektes en uitputting.
- Map van klein Azië en de Caucasus in 1914, de Armeense bevolking is in het blauw weergeven. Het grootste deel van de Armeense bevolking woonde in het Oostelijk deel van het Ottomaanse Rijk.
- Map van de Armeense genocide in 1915.
- Een artikel van de New York Times (15 december 1915) over de Armeense genocide.
- worden door Turkse soldaten geëscorteerd naar een gevangenis in Mezireh.
Turkse toetreding
Honderd jaar later leeft de discussie over de Armeense kwestie meer dan ooit. Het debat spitst zich met name op hoe de moord op de Armeniërs moet worden geïnterpreteerd. Aanhangers van de Turkse toetreding tot de EU vinden dat de Turkse regering de genocide niet hoeft te erkennen omdat het volgens hen niet duidelijk is of de moord op de Armeniërs wel als genocide kan worden beschouwd. Het is een feit dat zelfs historici niet precies weten wat er is gebeurd. Aan de andere kant vinden vele tegenstanders van de Turkse toetreding van de EU dat juist het koppige standpunt van Turkije over de kwestie een teken is van ongeschiktheid. Volgens hen kan een land dat zijn eigen geschiedenis niet erkent geen deel worden van de Europese Unie.
Problematische kwestie
Hoe het ook zij, de Armeense ‘genocide’ is een problematische kwestie die voor een belangrijk deel te maken heeft met hoe men de geschiedenis en het woord genocide interpreteert. En omdat er duidelijke meningsverschillen zijn over deze interpretatie zal het debat over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie nog wel even voortduren.