De Berlijnse luchtbrug

Barry Turner beschrijft in De Berlijnse luchtbrug in heldere woorden hoe een humanitaire hulpoperatie alle spanningen tussen Oost en West blootlegde.

Het eind van de Tweede Wereldoorlog maakte geen einde aan de chaos waarin Europa jaren had verkeerd. Steden lagen in puin en mensen leden honger. De landen die gezamenlijk de nazi’s hadden verslagen, waren het niet eens over hoe Europa na de oorlog vorm moest krijgen. Nergens kwam dit zo duidelijk aan het licht als in Berlijn. De Duitse hoofdstad bestond uit ruïnes, de inwoners hadden tekort aan van alles en de geallieerden van voorheen streden om de macht over de stad.

Berlijn in vier sectoren

Stalins Rusland had het oosten van Berlijn in handen. De Amerikanen, Britten en Fransen hadden de westelijke sectoren in beheer. Toen de Russen blokkaden opwierpen om de stad te bereiken, kwamen de Britten en Amerikanen met een oplossing: een luchtbrug. Vanaf verschillende vliegvelden bevoorraadden zij de Berlijnse bevolking.

“In een tijdsbestek van elf maanden, van juni 1948 tot mei 1949, werden door middel van 227.500 vluchten 2,3 miljoen ton voorraden door de lucht vervoerd.”

Logistiek huzarenstuk

De Britse historicus Barry Turner schreef over deze operatie De Berlijnse luchtbrug. Vanuit westers perspectief beschrijft hij niet alleen het logistieke huzarenstuk maar ook de politieke ontwikkelingen die leidden tot de luchtbrug. In de twee laatste hoofdstukken is er aandacht voor de periode tussen 1949 en 1989, het jaar van de Val van de Muur toen er een einde kwam aan de Koude Oorlog.

Bondgenoten

Wat in Berlijn bleek was dat Rusland zich langzaam maar zeker ontwikkelde tot de nieuwe vijand nu Duitsland was verslagen. Minstens even boeiend is de relatie tussen de geallieerden onderling. De Britten en Amerikanen waren weliswaar bondgenoten, maar er was zeker geen sprake van gelijkheid. Het Verenigd Koninkrijk zinspeelde waar het kon op de speciale relatie tussen beide landen maar voor de Verenigde Staten was duidelijk dat zij zowel militair als economisch superieur waren.

“De Britse toewijding aan de gemeenschappelijke zaak werd in Washington in zoverre verwelkomd dat de zwakkere partner niet moest proberen de koers te bepalen.”

Duitsland

De Fransen hadden genoeg aan zichzelf gezien de politieke chaos in het land maar stelden wel alles in het werk om Duitsland klein te houden. Opvallend is hoe snel na alle oorlogsgruwelen de Amerikanen en Engelsen alweer de hand reikten naar de Duitsers. Duitsland, onder leiding van Konrad Adenauer, koos dan ook volmondig voor een verbondenheid met het westen. De Berlijners moesten niets hebben van de Russen. Zij verwelkomden de mannen die de luchtbrug opzetten niet alleen als hun redders maar ook als de helden met wie zij samen de strijd voor democratie vochten.

“De belangrijkste betekenis van de luchtbrug was dat Amerika zich op deze manier aan Berlijn committeerde, en dus aan West-Duitsland, en dus ook aan Europa. Zonder de luchtbrug is het onwaarschijnlijk dat de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie zich ontwikkeld zou hebben op de manier zoals ze zich heeft ontwikkeld. De NAVO, waarin Amerika, Canada en tien Europese naties samengingen, was bedoeld om de Russische agressie en het Duitse revanchisme een halt toe te roepen.”

Aanrader

De Berlijnse luchtbrug is een aanrader voor mensen die een introductie zoeken om zich te verdiepen in de geschiedenis van de Koude Oorlog. De verhalen over de hulpoperatie en de historische context zijn in elkaar verweven. Turner schrijft boeiend en prettig. Hij biedt volop details maar slaagt erin het toegankelijk te houden. Hij maakt een sterke mix te maken van persoonlijke verhalen en politieke ontwikkelingen. Ik begon als een lezer met een beperkte interesse voor deze periode maar De Berlijnse luchtbrug nodigt uit tot verdieping.

Turner, B.

De Berlijnse luchtbrug, De bevoorradingsoperatie die de Koude Oorlog bepaalde

(Uithoorn 2018)
ISBN 978 90 452 1566 0, € 24,99, 336 p.
Karakter Uitgevers B.V.

[bol_product_links block_id=”bol_5ad39912ecc6a_selected-products” products=”9200000085153514,9200000058402361″ name=”Berlijnse luchtbrug” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FF9C38″ border_color=”D21C00″ width=”400″ cols=”2″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]

Leon Mijderwijk

Leon Mijderwijk (1975) studeerde voor Leraar Geschiedenis 2e graads aan de HU en deeltijd Geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Zijn aandacht gaat uit naar de vroege middeleeuwen, in het bijzonder van Engeland. Hij schreef artikelen en recensies voor Westerheem, Archeologie Magazine, So British & Irish, Muntkoerier en Filatelie. Leon is redactiemedewerker van het Detectormagazine en Historiën-redacteur. Hij onderhoudt contact met diverse uitgeverijen, archeologen en historici.

More Posts

Schrijf je in voor TOEN!