De Franse  Désiree Bernadotte – Clary maakt een opmerkelijke carrière van handelaarsdochter tot koningin van Zweden en Noorwegen. Het levensverhaal van de Franse zijdehandelaarsdochter Désiree Bernadotte – Clary is in een woord bijzonder. Zij ging de geschiedenis in als koningin Desideria van Zweden en Noorwegen en werd de stammoeder van het huidige Zweedse Koningshuis. Désirée werd in 1777 te Marseille geboren als Bernhardine Eugénie Désirée Clary en zij was de eerste verloofde van Napoleon Bonaparte. Haar oudere zus Julie trouwde met Napoleons oudste broer Joseph Bonaparte. De familie Clary behoorde tot de gegoede burgerij en de kinderen groeiden op in welstand. Niets wees erop dat Désirée later koningin van Zweden zou worden en dat haar leven ook onlosmakelijk verbonden zou zijn met de Bonaparte familie. Haar leven nam een bijzondere wending toen zij trouwde met Jean-Baptiste Bernadotte en koningin werd van Zweden. Désirée ’s opmerkelijke leven was de inspiratie bron voor de meeslepende biografie ‘Désirée’ van Annemarie Selinko en voor meerdere films.

Desiree Benadotte. bron: Wikimedia Commons

Hoe het begon

Samen met haar schoonzus Suzanne bezoekt Désirée volksvertegenwoordiger Albitte in het Maison Commune om hulp te vragen voor haar broer Etienne, die plotseling was gearresteerd. Etienne had na het overlijden van hun vader de zijdehandel overgenomen. De familie zat danig in zak en as toen Etienne opgepakt werd. Uiteindelijk kwam Etienne na drie dagen vrij. In die periode werkte Napoleons oudste broer, Joseph Bonaparte, als secretaris van Albitte. Daar ontmoetten Joseph en Désirée elkaar voor de eerste keer. Désirée was in slaap gevallen en per ongeluk alleen achtergebleven, terwijl Suzanne en Etienne allang vertrokken waren. Joseph Bonaparte ontfermde zich over Désirée en bracht haar thuis.

De familie Bernadotte. bron: wikimedia commons

Opbloeiende liefde

Joseph kwam daarna regelmatig over de vloer bij de familie Clary. Hij werd daarbij regelmatig vergezeld door zijn jongere broer Napoleon, die geïnteresseerd was in Désirée. Er volgde een verloving tussen Désirée en Napoleon, en er waren serieuze trouwplannen. Désirée’ s oudere zus Julie trouwde in 1794 met Joseph Bonaparte. Uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren. De band tussen de zussen Julie en Désirée was en bleef bijzonder hecht. Désirée woonde zelfs langere tijd bij haar zus Julie en haar echtgenoot in de Italiaanse stad Genua.

Napoleon koos voor Josephine

Toen Napoleon Bonaparte Josephine de Beauharnais ontmoette en met haar wilde trouwen, verbrak hij de verloving met Désirée. Dat was een bittere teleurstelling voor het jonge meisje, die later de Franse generaal Jean-Baptiste Bernadotte ontmoette met wie zij in 1798 trouwde. Uit dit huwelijk werd een zoon Jozef Frans Oscar geboren. Ironisch genoeg was Napoleon Bonaparte de peetoom van hun zoon Oscar. Napoleon, Joseph en de andere Bonapartes bleven onlosmakelijk verbonden met Jean-Baptiste en Désirée Bernadotte.

generaal Bernadotte

Jean-Baptiste Bernadotte diende aanvankelijk in het leger op Corsica en maakte bij het uitbreken van de Franse Revolutie snel promotie. Bernadotte nam deel aan meerdere veldtochten, waaronder Napoleon Bonapartes veldtocht in Italië en de Slag bij Austerlitz. Hij maakte in de loop der jaren een indrukwekkende militaire en politieke carrière. Het echtpaar leefde door de militaire en politieke verplichtingen van Jean-Baptiste Bernadotte dikwijls voor langere tijd ‘gescheiden’ van elkaar. Er waren periodes in hun leven waarin zij elkaar jaren niet zagen en spraken, en door middel van briefwisseling contact onderhielden.

Generaal Jean Baptiste Bernadotte. bron: wikimedia commons

Koning Karel XIV Johan en Koningin Desideria van Zweden

Bernadotte ’s carrière nam een onverwachte wending toen hem in 1810 de functie van kroonprins en troonopvolger van Zweden werd aangeboden. De Zweedse koning Gustaaf IV werd verdreven en vervangen door de kinderloze Karel XIII. Bernadotte werd door Karel XIII geadopteerd als zoon, en in 1818 gekroond tot koning van Zweden en Noorwegen. Jean-Baptiste Bernadotte ging voortvarend aan de slag, en hij gold als een bekwaam bestuurder, die zich volledig inzette voor zijn koninkrijk.

Koningin Desideria

Désirée en Jean-Baptiste vertrokken met hun enige zoon Oscar in 1810 naar Zweden, maar Désirée kon daar absoluut niet wennen en zij werd koel behandeld door de koninklijke familie en hofhouding. Désirée kreeg de naam Koningin Desideria. Deze naam had als betekenis ‘de gewenste’, maar Désirée voelde zich allesbehalve gewenst in het voor haar zo koude en vreemde Zweden, dat zij al spoedig ontvluchtte.

Terug naar Frankrijk

Zij keerde terug naar Frankrijk waar zij jaren woonde, terwijl haar echtgenoot en zoon Oscar in Zweden bleven. Het echtpaar Bernadotte leefde sindsdien jaren gescheiden van elkaar. Ook moeder en zoon zagen elkaar jarenlang niet. In 1823 keerde Désirée terug naar Zweden. Op haar eigen verzoek werd zij in 1829 alsnog officieel gekroond tot koningin van Zweden. Ze wilde ook tot koningin van Noorwegen gekroond worden, maar vanwege haar geloof werkten de Noren dit tegen.

Met dit citaat besloot Annemarie Selinko haar opmerkelijke roman ‘Désirée’:

‘Het is laat in de nacht en iedereen denkt dat ik al lang slaap om uit te rusten voor de grote feesten die morgen en overmorgen ter ere van Koningin Desideria van Zweden en Noorwegen gehouden zullen worden. Maar ik wilde nog eenmaal in mijn boek schrijven. Vreemd dat ik juist op de laatste pagina ben gekomen. Eens bestond het uit enkel blanke pagina’s en lag het op mijn verjaarstafel. Ik werd toen veertien en wilde weten wat ik moest opschrijven. En papa heeft mij geantwoord: ‘De geschiedenis van de Franse burgeres Bernhardine Eugénie Désirée Clary’. Papa, ik heb de hele geschiedenis opgeschreven en er niets meer aan toe te voegen. Ik zal nooit begrijpen hoe alles zo is gekomen. Maar ik beloof u, papa, dat ik mijn best zal doen om u geen schande aan te doen en nooit te vergeten dat u uw leven lang een achtbaar zijdehandelaar bent geweest’.

Het levensverhaal van Désirée Bernadotte – Clary was grillig en meeslepend, en speelde zich af in een roerige tijd met de opkomst en ondergang van Napoleon Bonaparte. In Annemarie Selinko’ s biografie en in de geschiedenisbeschrijvingen wordt een beeld geschetst van een pittige en temperamentvolle vrouw, met veel humor die zo nodig het heft in eigen handen nam.

Het Zweedse Koningshuis De Bernadotte Dynastie

Oscar Bernadotte, de enige zoon van Jean-Baptiste en Désirée Bernadotte volgde zijn vader in 1844 op als koning van Zweden en Noorwegen. Hij trouwde in 1823 met Joséphine van Leuchtenberg, dochter van Eugène de Beauharnais (zoon van Joséphine en Alexandre de Beauharnais) en Augusta van Beieren.

Cameeënparure

Tijdens de huwelijksvoltrekking droeg Joséphine de cameeënparure een parure (een geheel van diadeem, halsketting, oorbellen en broche) van haar grootmoeder Joséphine Bonaparte – de Beauharnais. Deze parure was een cadeau van Napoleon aan Joséphine. Na haar overlijden erfde zoon Eugène de parure, die het schonk aan zijn vrouw Augusta. Vervolgens erfde dochter Joséphine het sieraad, die na haar huwelijk met Oscar Bernadotte eigendom bleef van de Zweedse Koninklijke familie. Sindsdien werd en wordt de cameeënparure gedragen bij alle koninklijke huwelijken.

De jurk met sleep van koningin Desideria. bron: wikimedia commons

Vijf kinderen

Uit het huwelijk van Oscar en Joséphine Bernadotte – van Leuchtenberg werden vijf kinderen geboren. Joséphine werd bekend als koningin Josefina van Zweden en Noorwegen, en zij hield zich vooral bezig met liefdadigheid. Ook zette zij een instituut op voor vrouweneducatie.

Het geslacht Bernadotte regeerde sinds 1818 over Zweden en Noorwegen. In 1905 scheidde Noorwegen zich af van Zweden, maar tot op heden regeert het geslacht Bernadotte over Zweden.

Bronnen

De biografische roman: Désirée – Annemarie Selinko
Desiree Clary op Wikipedia
Histotheek geschiedenisportaal
Bernadotte op Wikipedia
Officiële website van de Zweedse Koninklijke familie
Stamboom van de Bernadotte Dynastie
Webpagina over Joseph Bonaparte
Website over Joseph Bonaparte

Miny Vroegindewey

More Posts