Carolyne Larrington laat alle menselijke trekjes zijn van de Scandinavische goden zien in De Noordse mythen, Goden en helden van het oude Scandinavië.

 

Tijdens mijn studie voor leraar geschiedenis vroeg ik me hardop af waarom er binnen de opleiding geen enkele aandacht was voor de Germaanse mythologie. Er waren cursussen Klassieke oudheid inclusief Griekse en Romeinse mythologie. Er was een -niet al te diepgravende- studie om de bijbelse verhalen in de historische context te plaatsen. Maar gezien de reactie van de docent was er geen levendige discussie gaande -of ooit geweest- om ook de Germaanse mythen een plaats in het curriculum te geven. Helaas, mijn vraag heeft daartoe ook niet geleid.

Cultuuruitingen

Nu ik net Noordse mythen van Carolyne Larrington heb gelezen, blijft mijn conclusie wel dezelfde als toen: wat een gemis! De Engelse literatuurhistorica beschrijft de mythen en de hoofdpersonages die in die Scandinavische mythologie een rol spelen. Niet alleen is dat interessant omdat uiteenlopende cultuuruitingen – schilderijen, taal, geschiedenis, opera, film en comics– doorspekt zijn met aspecten van deze mythologie. Ook hebben de vertellingen alles in zich wat veel lezers en kijkers aanspreken in een goed verhaal: geweld, seks en intriges. Immers, de drijfveren van alle murder mysteries en soaps.

Snorri Sturluson

De Noordse goden waren namelijk niet vies van geweld, seks en intriges. Dat wij dat weten, hebben we te danken aan de IJslandse schrijver Snorri Sturluson (1179-1241). Zijn werk Edda handelde over poëzie; de uitleg over de mythologie diende als achtergrondinformatie om die dichtkunst beter te begrijpen. Ondanks dat hij een christen was, kon hij naar goed geweten over de Germaanse goden vertellen omdat zij volgens hem gewoon “heel bijzondere mensen” waren.

Van Schepping tot Einde der tijden

Na een inleiding over schriftelijke en materiële bronnen laat Larrington de lezer kennis maken met de bewoners van de oudnoordse kosmos. Er zijn tal van goden en godinnen. Die presenteert ze in een lopend verhaal. In kaderteksten staan de opvallendste eigenschappen van de belangrijkste goden. Op andere plaatsen in het boek zijn de kaderteksten vooral verklarend, bijvoorbeeld over runen, Walkuren, maar ook Wagner en Tolkien. In de daaropvolgende vijf hoofdstukken gaat Larrington in op de vertellingen. Dat vangt aan met de schepping van de wereld. In de beginne delen de goden de ruimte met dwergen, reuzen, alven en een paar monsters.

Geboorte van de mens

Drie goden, onder wie Odin, geven dan leven aan een paar stukken hout: de geboorte van de mens.

“Odin gaf ze adem,
Hœnir een geest,
Lodur gaf ze haren en hun gelaatstrekken.”

De goden wekken tot leven, maar ze doen ook aan intrigeren, vechten, jennen en verleiden. Totdat de schemering aanbreekt; het is het einde der tijden en een nieuw begin.

Informatief

Larrington heeft een prettige schrijfstijl (en vertaler Arian Verheij heeft ervoor gezorgd dat dit in vertaling behouden is gebleven). Hoewel het een informatief boek is, zijn de mythen verhalen gebleven. Het maakt Noordse mythen een mooie opstap voordat je Edda zelf leest -bijvoorbeeld in de voortreffelijke vertaling van Jan de Vries– en een naslagwerk voor tijdens en na het lezen.

Carolyne Larrington,

De Noordse mythen, Goden en helden van het oude Scandinavië

(Amsterdam 2017)

ISBN 978 90 253 0764 6

Uitgeverij Athenaeum

[bol_product_links block_id=”bol_59c6815af1c5d_selected-products” products=”9200000075970177,9200000080050210,9200000005050166,1001004002502057,1001004002264654″ name=”Edda” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FF9C38″ border_color=”D21C00″ width=”600″ cols=”3″ show_bol_logo=”1″ show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]