In augustus 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Historiën herdacht dit moment in 2014 met een twee weken durende Special over deze ‘Groote Oorlog’.

In 2014 werd het begin van de Eerste Wereldoorlog herdacht. Van de oorlog, die in augustus 1914 uitbrak, werd aanvankelijk niet veel verwacht. Alle strijdende partijen gingen ervan uit dat het een korte oorlog zou worden. Iedereen dacht met de kerst weer thuis te zijn.

Grote Oorlog

Een korte oorlog werd het allerminst. Inmiddels kennen we de tragische geschiedenis en het onvoorstelbare leed dat vier lange oorlogsjaren over Europa werd uitgestort. De strijd groeide uit van een Europees conflict tot een oorlog van mondiale omvang, doordat al snel ook alle kolonies van de strijdende landen in de oorlog werden betrokken. Door de ongekende omvang ging deze oorlog, die aan Nederland voorbij ging, de geschiedenis in als de Grote Oorlog. Alleen een tweede oorlog van nog grotere omvang, die twintig jaar later langzaam maar zeker vorm kreeg, zou de naam van de Grote Oorlog doen veranderen in de Eerste Wereldoorlog.

Hoewel de oorlog aan Nederland voorbij trok, is de belangstelling voor de Eerste Wereldoorlog ook in Nederland groot. Dit jaar staan we stil bij het uitbreken ervan. Historiën doet dat met de Eerste Wereldoorlog Special. Met ongeveer zestig bijdragen over grote en kleine onderwerpen uit de Grote Oorlog geven we een overzicht en een beeld van de strijd, soms tot in de kleinste details.

Hieronder vind je alle artikelen. Dagelijks zullen we een of meerdere artikelen onder de aandacht brengen via onze social mediakanalen. Wil je niks missen, like ons dan op Facebook, volg ons op Twitter en wordt lid van onze LinkedIn-groep.

Veel leesplezier!

 

Achtergronden

Blame Game: wie was schuldig aan WO1?

Wie is er schuldig aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog? Precies honderd jaar na dato worstelen historici nog steeds met deze vraag. Lees hier het artikel.

 

Aanloop naar de Eerste Wereldoorlog: een overzicht van dag tot dag

Het is dit jaar 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog begon. Erlend van Ark heeft de ontwikkelingen in de maand die vooraf ging aan de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog beschreven. Lees hier het artikel.

Woensdag Weetje 23 juli: het juli-ultimatum

Dit eisenpakket dat Oostenrijk-Hongarije op 23 juli 1914 voorlegde aan Servië was de druppel die in juli 1914 politiek gezien de emmer deed overlopen en de directe aanzet tot de oorlog. Lees hier het artikel.

De Zabern-affaire

In 1914, aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, laait de spanning tussen het Duitse leger en de Duitse politiek op. Aanleiding is een vechtpartij in het stadje Zabern in de Elzas. Lees hier het artikel.

Wist je dat in de Eerste Wereldoorlog

De Britten méér van hun eigen soldaten ter dood veroordeelden dan de andere deelnemers aan de oorlog. En dat postduiven voor de Britten méér waren dan hobby- of huisdieren. En wist je dat… Lees hier het artikel.

De kerstvrede van 1914

Tijdens de kerstdagen van 1914, aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, gebeurt er iets bijzonders in het niemandsland tussen de loopgraven. Britse en Duitse soldaten vieren massaal samen kerstfeest. Lees hier het artikel.

De slag bij Jutland

De Slag bij Jutland was een van de Grootste zeeslagen uit de maritieme krijgsgeschiedenis. Michael Baartmans duikt in de geschiedenis van deze zeeslag. Lees hier het artikel.

Som van de Somme

Een aangenaam briesje voert de belofte van een zomerse dag aan. De ochtend van 1 juli 1916 begint mistig, maar de zon legt al snel het niemandsland voor de loopgraven van de Fransen en Engelsen bloot. Om 7.30 klimmen zij hier uit en stormen op de    Duitse machinegeweren aan de andere kant af. Zo begon de eerste dag van de slag bij de Somme. Lees hier het artikel.

Tolkien aan de Somme: voorbereidingen

John Ronald Reuel (J.R.R.) Tolkien (1892-1973) is de wereldberoemde schrijver van The Hobbit en The Lord of the Rings. Mensen zijn echter van alles in hun leven. Hij is namelijk ook een typisch voorbeeld van een jonge Britse officier gedurende de Eerste Wereldoorlog. Deel 1. Hoe belandde Tolkien bij de Franse rivier de Somme? Lees hier het artikel.

Tolkien aan de Somme: ooggetuige

John Ronald Reuel (J.R.R.) Tolkien (1892-1973) is de wereldberoemde schrijver van The Hobbit en The Lord of the Rings. Mensen zijn echter van alles in hun leven. Hij is namelijk ook een typisch voorbeeld van een jonge Britse officier gedurende de Eerste Wereldoorlog. Deel 2. Tolkien als ooggetuige tijdens de slag van de Somme. Lees hier het artikel.

Videre: Belgische vluchtelingen in Nederland, 1914

In HOT (Historisch Onderzoeks Team) aandacht voor de Belgische vluchtelingen in Nederland in de Eerste Wereldoorlog.
Lees hier het artikel.

 

Kunstenaars aan het front van de Eerste Wereldoorlog

In 2014 is het precies honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Ook  Avantgardekunstenaars streden aan het front. In de Kunsthalle van Bonn kan men nu zien wat de oorlog voor invloed op hen had.
Lees hier het artikel.

Werner Voss: de vliegende huzaar

Tijdens de Eerste Wereldoorlog haalden de eerste piloten soms grote aantallen overwinningen.  De legendarische Werner Voss was zo’n aas. Lees hier het artikel.

 

Max Immelmann en de Fokkerplaag

Max Immelmann is tijdens de Eerste Wereldoorlog een van de eerste ‘azen’. Hij is mede verantwoordelijk voor de ‘Fokker-plaag’. Lees hier het artikel.

 

Waarom hielp Amerika in de Eerste Wereldoorlog?

Op 7 mei 1915 bracht een Duitse onderzeeër de Britse oceaanstomer Lusitania tot zinken. Hierbij kwamen 1198 opvarenden om. Onder hen waren 128 Amerikanen. Waarom duurde het toch tot 1917 voordat Amerika aan de Eerste Wereldoorlog deelnam? Lees hier het artikel.

Mata Hari: onze beroemdste spion

Margaretha Geertruida Zelle, beter bekend als Mata Hari, is zonder enige twijfel een van Nederlands beroemdste spionnen. Een korte beschrijving van haar eveneens korte leven. Lees hier het artikel.

De mythe van Lawrence of Arabia

Thomas Edward Lawrence Tremadog (Wales), 16 augustus 1888 – Clouds Hill (Engeland), 19 mei 1935, was een Britse prozaschrijver, archeoloog en militair. Hij staat beter bekend als Lawrence of Arabia. Lees hier het artikel.

 

Empire in the mind

Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Versailles (1920) komt een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Het enorme Britse Rijk speelt daarbij een belangrijke rol. Lees hier het artikel.

Waarom dragen veel Britten een klaproos in november?

Als liefhebber van Britse programma’s valt het mij altijd op dat deelnemers aan BBC-programma’s in november vaak een rode bloem met een zwart hart op hun vest spelden. Waarom doen ze dit? Lees hier het artikel.

11 november wapenstilstandsdag

Op 11 november 1918 eindigde de Eerste Wereldoorlog officieel. In verschillende Europese landen wordt hier jaarlijks bij stil gestaan. Ook in Nederland is tot in de jaren dertig steeds op 11 november de Wapenstilstandsdag herdacht. Lees hier het artikel.

De keizerskwestie

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog vlucht de Duitse Wilhelm II naar Nederland. De internationale gemeenschap wil Wilhelm berechten, maar Nederland weigert uit te leveren. De Keizerskwestie is een feit. Lees hier het artikel.

De Eerste Wereldoorlog en het ‘nieuwe christelijke denken’ in Nederland

Nederland lijkt achteraf een oase van rust te zijn geweest in de woelige tijden van de Eerste Wereldoorlog. We waren immers neutraal? Maar niets is minder waar, legt Enne Koops uit.  Ook de Nederlandse protestantse kerken werden beïnvloed door deze ‘Groote Oorlog’. Deel 1 van een tweedelige serie. Lees hier het artikel.

De Eerste Wereldoorlog en het ‘nieuwe christelijke denken’ in Nederland (deel 2)

Nederland lijkt achteraf een oase van rust te zijn geweest in de woelige tijden van de Eerste Wereldoorlog. We waren immers neutraal? Maar niets is minder waar, legt Enne Koops uit.  Ook de Nederlandse protestantse kerken werden beïnvloed door deze ‘Groote Oorlog’. Deel 2 van een tweedelige serie. Lees hier het artikel.

De soldaat: van held naar slachtoffer

De Eerste Wereldoorlog zorgde ervoor dat wij oorlog niet meer leuk zijn gaan vinden. Hoe kwam dat? Lees hier het artikel. 

 

 Lezen, weten en beleven

Bergherbos cultuurhistorische wandeling

Het onlangs uitgekomen boekje Bergherbos van uitgeverij Matrijs onthult een klein historisch wondertje: originele Duitse loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog…op Nederlands grondgebied! Lees hier de recensie.

Diederik van Vleuten: Buiten schot

In de Eerste Wereldoorlog bleef Nederland Buiten Schot. Onder die titel houdt cabaretier, zelfbenoemd  ‘nostalgist’ maar bovenal verhalenverteller Diederik van Vleuten in de theaters een ingetogen herdenking. Het herdenken van de strijd die miljoenen levens kostte.Lees hier de recensie.

Dodendraad: hoogspanning in de eerste wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog legden de Duitsers een elektrische draadversperring aan tussen het bezette België en het neutrale Nederland. Het boek Hoogspanning aan de Nederlandse grens gaat daarover. Lees hier de recensie.

Historiën webtip: The Atlantic

Af en toe stuiten we op prachtige historische websites die de moeite waard zijn om te delen. Deze keer The Atlantic, met indrukwekkende beelden uit de Eerste Wereldoorlog.  Lees hier de webtip.

Historiën webtip: dodendraad.org

Nederland en België waren tijdens de Eerste Wereldoorlog gescheiden door de zogenaamde Dodendraad. Benieuwd naar de dodendraad? Bezoek dan de website! Lees hier de webtip.

Historiën webtip: Vluchtoord Ede

In 2014 is het 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Nederland deed niet mee, maar ving wel veel vluchtelingen op, onder andere in Ede. Lees hier de webtip.

Historiën weekendtip: Eerste Wereldoorlog Aviodrome

Het is dit jaar precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Daarom opende Luchtvaart Themapark Aviodrome een expositie over 100 jaar burgerluchtvaart sinds WO1. Deze staat in het teken ‘van oude kisten tot drones’. Lees hier de weekendtip.

Elsevier-special Onze Eerste Wereldoorlog

Boekbespreking van Onze Eerste Wereldoorlog, de Elsevier-special waarin de Nederlandse betrokkenheid bij de Eerste Wereldoorlog centraal staat. Lees hier de bespreking.

 

Utrecht in de Eerste Wereldoorlog: weekend tip

In de tentoonstelling ‘In staat van oorlog: Utrecht in de Eerste Wereldoorlog’ laat Het Utrechts Archief zien wat de gevolgen zijn van de Eerste Wereldoorlog voor de inwoners van de stad en de provincie Utrecht. Lees hier de weekend tip.

Te koop: Fokker Dreidecker

Altijd al eens willen weten hoe Manfred von Richthofen, alias de Rode Baron zich voelde in zijn Fokker Dreidecker? Nu kan het!
Lees hier over het koopje.

Twaalf opmerkelijke Britse oorlogsfeiten

Hier zijn twaalf verrassende feiten over het Britse leger tijdens Eerste Wereldoorlog, die je waarschijnlijk niet wist. Lees hier de feiten.