De “Heilige speer” is de lans waarmee de Romeinse soldaat Christus aan het kruis in zijn zij stak, om te zien of Christus nog leefde. Ook Hitler was geobsedeerd door deze lans.

Het is bekend dat Adolf Hitler volstrekt geobsedeerd was door de opera’s van Richard Wagner. Een goed voorbeeld hiervan vormt Hitler’s obsessie met de “Heilige Speer”. De “Heilige speer” is de lans waarmee de Romeinse soldaat Longinus Christus aan het kruis in zijn zij stak om te zien of Christus nog leefde. Het is echter ook de speer waarop Wagner’s operafiguur Parsifal jacht maakt. Tovenaar Klingsor heeft met de speer van Longinus de vorst Amfortas (Visserkoning) verwond en Parsifal wil de speer bemachtigen om met die lans de wond van Amfortas te genezen.

Toen Adolf Hitler in 1912 het Hofburg Museum in Wenen bezocht, raakte hij volkomen gehypnotiseerd door het wapen. Doctor Walter Stein vergezelde die dag de latere führer en vertelde dat Hitler in een zodanig diepe trance verkeerde dat hij de wereld om hem heen volledig uit het oog verloor. Tijdens de Anschluss van Oostenrijk bij Duitsland in 1938 haalde Hitler als eerste de Heilige Speer uit het Weense Hofburg paleis en nam hem mee naar Neurenberg.

Tegenwoordig kan de vermeende Heilige Lans weer gewoon bezichtigd worden in de Schatzkammer van de Hofburg. Samen met de vermeende Heilige Graal, de Eenhoorn die symbool stond voor Christus (Narwalhoorn), een stuk van Jezus’ kruishout, de schat van de Orde van het Gulden Vlies en de kroon van het Heilige Roomse Rijk van Karel de Grote. Filmheld Indiana Jones en de hoofdrolspelers uit de Da Vinci Code hadden zich een hoop ellende en speurwerk kunnen besparen bij hun zoektochten naar de Graal en andere religieuze relikwieën. Ze hadden beter een ticket richting Oostenrijk kunnen nemen. De belangrijkste religieuze schatkamer ter wereld ligt gewoon op twee uur vliegen van Nederland in de Weense Hofburg, nu een kunsthistorisch museum.

Hitler zelf zei het volgende over zijn eerste bezoek aan de Weense Schatzkammer: “Ik stond voor langere tijd naar de Heilige Speer te staren. Ik was me niet bewust van anderen. Het leek of het voorwerp een innerlijke kracht had. Het voelde of ik het voorwerp in een eerder stadium van de geschiedenis had vastgehouden. Alsof ik de gelukkige was die de speer in vroegere tijden bezeten had. Het was net alsof ik degene was die hem had uitgeroepen tot mijn persoonlijke talisman van de kracht. Het leek alsof ik degene was die het lot van de wereld in handen had….”

Parsifal
In feite had de mythe van Parsifal bezit genomen van Hitler. De leider van het Derde Rijk dacht dat de speer een mystieke band tussen hemzelf en eerdere Germaanse leiders als Frederik Barbarossa bewerkstelligde. Na de aansluiting met Oostenrijk liet Hitler de Heilige Speer op 13 oktober 1938 per gepantserde trein overbrengen naar de kathedraal van nazi-partij-stad Neurenberg. Toen Duitsland zwaar onder geallieerd vuur kwam te liggen, werd de lans naar een bomvrije schuilkelder gebracht.

Op de laatste april-dag van 1945 kregen de Amerikaanse strijdkrachten de speer in handen. Toeval of niet, maar ongeveer een uur later stierf Reichführer Adolf Hitler in een bunker in Berlijn. De legende wil dat de eigenaar van de speer zijn kracht en zelfs zijn leven verliest als hij de lans kwijt raakt…

De lans heeft het bloed van Christus aangeraakt
De bijbel zelf zegt niks over een eventuele kracht die het wapen zou bezitten. Er staat alleen dat een Romeinse soldaat hem gebruikte om te zien of Christus nog leefde (Johannes Evangelie 19? 34). De joden wilden immers niet dat het dode lichaam van Christus zou blijven hangen op de Sabbat. Het wapen heeft het bloed van Christus aangeraakt waardoor het voor velen een grote heiligheid verwierf. Dit verklaart mogelijk ook de obsessie van Hitler met het heilige en zuivere – Duitse – bloed en de daaruit voortkomende ideologie van het zogenaamde herrenvolk.

Daar kwam nog bij dat de speer volgens de legende in het bezit geweest zou zijn van succesvolle heersers en veldheren waardoor er later nog meer mythen rondom de speer ontstonden. Karel de Grote zou zo’n 50 veldslagen winnend hebben afgesloten dankzij de speer; Karel Martel zou in 732 met het kleinood Europa gered hebben van de Arabieren en Frederik Barbarossa zou dankzij de speer zeer succesvol zijn geweest totdat hij het wapen liet vallen tijdens het oversteken van een rivier. Karel De Grote zou overigens op dezelfde manier zijn omgekomen als Barbarossa, ook ‘dankzij’ het verlies van de speer in een rivier.

Er zijn overigens meerdere heilige lansen te vinden in de wereld. Rome, Krakau en Etschmiadzin (Armenië) claimen er allemaal een te bezitten. De lans in Wenen lijkt echter het meest authentiek. Zijn historie gaat het verst terug en is te traceren tot aan Constantijn De Grote die in de vierde eeuw na Christus als eerste Romeinse keizer het Christendom omarmde. Later zou de speer gezien zijn in de Heilig Graf kerk van Jeruzalem en rond 570 na Christus door pelgrim Sint Antonius van Piacenza in de Basiliek van de berg Zion (Jeruzalem). Daarna kwam de speer o.a. in handen van koning Alaric (Visigothen), keizer Theodosius van Rome, Atilla de Hun en de eerder genoemde Karel Martel en Karel De Grote. Zelfs Napoleon zou gepoogd hebben de lans in bezit te krijgen tijdens de slag bij Austerlitz, maar toen was de speer al in veiligheid gebracht door zijn tegenstanders.

Bronnen
Christopher Hale, Himmler’s Crusade : the true story of the 1938 Nazi expedition into Tibet.
Trevor Ravencroft, The Spear of Destiny.
Manfred Leithe-Jasper en Rudof Distelberger, The Imperial and Ecclesiastical Treasury (Kunsthistorisches Museum Vienna).
Heather Pringle, The Master Plan.
Steven Spielberg, Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark, boeken + films
Dan Brown, De Da Vinci Code.
William Cranston, The Spear of Destiny.
Kunsthistorisch Museum Wenen: http://www.khm.at/homeE3.html

Paul Prillevitz

More Posts