Minister van Buitenlandse zaken Maxime Verhagen studeerde geschiedenis aan de universiteit van Leiden. In 1986 studeerde hij af. Een interview over de rol die geschiedkunde in zijn huidige werk speelt en de functie van geschiedenis in het algemeen.Minister van Buitenlandse zaken Maxime Verhagen studeerde geschiedenis aan de universiteit van Leiden. In 1986 rondde hij zijn studie af. Een interview met de minister over de rol die geschiedkunde in zijn huidige werk speelt en de functie van geschiedenis in het algemeen.

Wat was uw specialisatie tijdens uw studie geschiedenis en wat was het onderwerp van uw doctoraalscriptie?
Minister Verhagen: “Mijn specialisatie tijdens mijn studie was contemporaine geschiedenis met de nadruk op parlementaire geschiedenis en Duitse geschiedenis. Dat eerste werd gegeven door professor Nico Cramer, oud-parlementair verslaggever en een van de oprichters van perscentrum Nieuwspoort.”
“Mijn kandidaatsscriptie ging over de Ost- und Deutschland politik van Willy Brandt en Konrad Adenauer. Mijn doctoraalscriptie had als onderwerp de opbouw van de sociale zekerheid in Nederland en de rol van de KVP. Ik heb ook nog een scriptie geschreven over de vraag of de Omroepwet van minister Bot sr. in 1965 de vrijheid van meningsuiting voldoende ruimte gaf. Mijn antwoord op die vraag was: nee. Overigens struikelde het kabinet-Marijnen in dat jaar over het omroepbeleid. Bot was er niet in geslaagd antwoorden te vinden op de kwesties die toen speelden, namelijk: Op grond van welke criteria  moesten nieuwe omroeporganisaties worden toegelaten tot het bestel en hoe moest het gaan met reclame op televisie?”

Leest u nog steeds veel geschiedenisboeken? Welke bijvoorbeeld?
Minister Verhagen: “Een studie geschiedenis is niet iets dat je vergeet als je de deur van de universiteit voor de laatste keer achter je dicht trekt. Ik ging in ieder geval geschiedenis studeren vanwege mijn fascinatie met het verleden. Dat betekent dat ik mijn interesse in voorbije tijden niet kwijt ben geraakt.”
“Natuurlijk oefent daarnaast de politiek een enorme aantrekkingskracht op mij uit. Dat laat zich voor mij makkelijk combineren met het soort boeken dat ik lees. Ik hou van analyses die worden gemaakt op basis van dagboekaantekeningen, archiefmateriaal en andere directe bronnen. Vandaar dat ik in mijn vrije tijd nogal eens biografieën lees, zoals de biografie over verzetsheld Pim Boellaard met de titel Weest manlijk, zijt sterk.”
“Ik ben laatst bij de presentatie van de biografie over Joseph Luns geweest. Dat boek heb ik inmiddels ook gelezen. Daar hield oud-premier Piet de Jong een enorm geestige toespraak. Hij haalde anecdotes aan van zijn tijd met de eigenzinnige Luns. Eerder al heb ik een toespraak gehouden tijdens de bijeenkomst Archieven van Politici. Die archieven zijn een bron van informatie voor wetenschappers. Biografen kunnen er hun hart ophalen.”
“Het zou misschien ook goed zijn als landelijke politici eens wat vaker een autobiografie schrijven of meewerken aan een biografie. Nu gaat er veel kennis en informatie verloren. Wij hebben niet een traditie als in Angelsaksische landen waar een afgetreden politicus zo snel mogelijk met zijn eigen boek zwaait. Dat is jammer. Maar ik moet bekennen, dat ik niet zo’n heel erg goede archivaris ben. Ik ken politici die alles bewaren. Daar ben ik misschien een beetje te chaotisch voor.”

Heeft u in uw huidige functie van minister van buitenlandse zaken voordeel van uw studie geschiedenis?
Minister Verhagen: “Geschiedenis is meer dan alleen jaartallen stampen, zoals 1600 Slag bij Nieuwpoort of 1815 Slag bij Waterloo. Je leert verbanden leggen, analyseren van gebeurtenissen. Die manier van denken pas je overal en altijd toe. Je hele leven lang. In die zin heb ik nog steeds voordeel van mijn studie geschiedenis. Alhoewel ik de traditionele rijtjes van jaartallen zo langzamerhand wel een beetje ben vergeten. Maar door het verleden te kennen, begrijp je het heden beter. In die zin heb je er veel nut van.”

Zijn er lessen te trekken uit de geschiedenis of is dat niet te doen omdat niets zich ooit op dezelfde manier herhaalt?
Minister Verhagen: “Natuurlijk zijn er lessen te trekken uit de geschiedenis. Maar daarvoor hoeft iets toch niet terug te komen? Iets hoeft zich toch niet te herhalen om er van te leren? Zoals het bekende spreekwoord zegt: een ezel stoot zich in het gemeen niet twee keer aan dezelfde steen! Een les uit de geschiedenis hebben onze ouders en grootouders getrokken naar aanleiding van de twee wereldoorlogen van de vorige eeuw. Zij hebben de koppen bij elkaar gestoken en de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal opgericht. Na heel veel verdragen en naamswijzigingen is dat onze huidige Europese Unie. De gedachte was toen: Nooit meer zo’n verwoestende oorlog op het oude continent. En dat is gelukt. In de Europese geschiedenis is er eigenlijk nauwelijks een langere tijd van vrede te vinden dan de tijd na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Helaas geldt dit niet voor heel Europa. In de Balkan is het in de jaren negentig vreselijk mis gegaan nadat Joegoslavië uiteen is gevallen. Maar een echte wereldoorlog, waarbij de traditionele vijanden Frankrijk en Duitsland betrokken waren, is er niet geweest.”

Karl Marx. Bron: Wikipedia

Karl Marx heeft eens gezegd: De geschiedenis herhaalt zich altijd. De eerste keer als tragedie, de tweede keer als farce. Zit hier iets in of is zo’n uitspraak alleen maar om te huilen of lachen?
Minister Verhagen: “Veel van wat Karl Marx heeft gezegd is om te huilen. Verelendung, revolutie, communisme, dat zijn geen zaken waar ik vrolijk van word. De Internationale zal morgen heersen op aard’. Maar serieus, de geschiedenis herhaalt zich niet. Er zijn misschien gelijkenissen, maar het is altijd weer anders. Sommige dictators uit het verleden roepen de heldendaden van hun verre voorgangers in herinnering. Dat heeft echt niets met geschiedenis te maken. Het is het idealiseren van een bijna mythisch verleden voor populistische politieke doeleinden. Het is misplaatste nostalgie naar een schijnbaar simpel verleden. Alsof alles toen duidelijker en beter was. Een echte historicus weet wel beter.”

Sites van Maxime Verhagen:
Twitter: http://twitter.com/maximeverhagen
http://www.hierisministerverhagen.nl/
http://www.minbuza.nl/nl/Organisatie/Bewindslieden/Minister_Verhagen

Paul Prillevitz

More Posts