Hoe Jeb Bush de politieke familietraditie voortzet
De Democraat Hillary Clinton en de Republikein Jeb Bush doen in 2016 een gooi naar het Amerikaanse presidentschap. Een mogelijke winst van één van de kandidaten zou een derde president Bush in dertig jaar betekenen, of een tweede Clinton in twee decennia. De Amerikaanse democratie begint dus langzamerhand meer op een monarchie te lijken dan op een democratie. Mocht Jeb Bush in de voetsporen treden van zijn vader en broer, dan zet hij een familietraditie voort dat onlosmakelijk verbonden is met de groei van de Verenigde Staten tot wereldmacht in de twintigste eeuw.
Een Wallstreet-dynastie
‘Ik houd niet van het woord dynastie in verband met de Bushes, ik vind het een rotwoord. Voor mij heeft het de bijklank van iets anders dan persoonlijke prestaties’ reageerde George W. Bush in een interview met Time in 2000. Toch lijkt de term politieke dynastie te zijn uitgevonden voor de Republikeinse familie uit Maine. De familie Bush kent een lange traditie van politiek en zakelijk succes. Al generaties lang bekleden familieleden de meest prominente posities in de Amerikaanse politiek. De lijst is imposant: twee Gouverneurs, 1 Senator, een het hoofd van het Hooggerechtshof, een hoofd van de CIA, een vice-president en twee presidenten. George Walker Bush was de eerste zoon sinds John Quincy Adams die zijn vader opvolgde in het Witte Huis.
Desondanks vormt niet de politiek, maar geld het fundament waarop de macht van de dynastie is gebouwd. De Bush-dynastie heeft dermate gebruik gemaakt van financiële mogelijkheden en zakenrelaties dat Business Insider hen inmiddels tot ‘First Family of Finance’ heeft gedoopt. De sleutel voor het succes van de familie ligt dan ook in het zakenleven.Dankzij connecties met de olie-industrie in Texas, maar ook door beleggingen en investeringen in bedrijven als Halliburton en Merrill Lynch behoren de Bushes al meer dan honderd jaar tot de politieke en economische elite. “They have been wealthy for a long period of time. And they have been really, really good at being at the industrial or financial thunderclaps of American history,” aldus journalist Bill Minutaglio over de machtspositie van de dynastie.
Familiegeschiedenis
Het familieverhaal begint op Wallstreet rond 1900. De founding fathers van de dynastie waren de zakenlieden George Herbert ‘Bert’ Walker en Samuel Prescott ‘Sam’ Bush. De manier waarop beide mannen de top bereikten is volgens Kitty Kelley in The Family: The Real Story of the Bush Dynasty kenmerkend geworden voor de familie Bush: een drang naar succes en het verdienen van zoveel mogelijk geld. George Walker richtte in 1900 de eerste investeringsbank op in St. Louis. De fysiek sterke Bert, in zijn vrije tijd deed hij aan boksen, was nergens bang voor. Zowel in het zakenleven als daarbuiten nam hij graag risico’s. “A tough father and a tough old bastard” omschreef een van zijn kinderen Walker later.
Al vanaf het prille begin bouwde de Bush-dynastie haar macht en fortuin op dankzij het opdoen van politieke connecties en het sluiten van zakelijke deals. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte George Walker samen met de bank J.P Morgan en Company, die onder andere het oorlogsmateriaal van Frankrijk en Groot-Brittannië in hun strijd tegen Duitsland financierde. Walker investeerde ook in de spoorwegen, een booming business in Amerika aan het begin van de twintigste eeuw. Daar kwam hij in contact met E.H Harriman, eigenaar van de Union Pacific Railroad. De steenrijke spoorwegmagnaat bood Walker in 1919 aan om directeur te worden van zijn nieuwe bank in New York, W.A Harriman en Company. De zakenman gebruikte zijn netwerk van internationale contacten bij de bank om investeringen te doen in landen als Duitsland en Rusland.
Ook Samuel Bush was een ondernemer en magnaat en bereikte dankzij hard werken en connecties de top van de Amerikaanse elite. In 1901 ging hij aan de slag als manager bij spoorwegmaatschappij Steel Castings Company in Ohio. De directeur van het bedrijf was Franklin Rockefeller, broer van Standard Oil-directeur John D. Rockefeller. J.D Rockefeller bezat destijds een vermogen van enkele miljarden en was daarmee de rijkste man ter wereld.Toen Frank Rockefeller in 1908 met pensioen ging wees hij Bush aan als opvolger, die zich daarmee ontpopte tot een van de meest succesvolle zakenmensen van zijn generatie.
Dankzij zijn connecties met Rockefeller en Harriman werd Bush in 1918 hoofd van de ‘Ordnance, Small Arms and Ammunition Section of the War Industries Board’ onder Bernard Baruch tijdens de Eerste Wereldoorlog. De overheid verkocht op deze manier wapens aan Engeland en Frankrijk. Zijn positie leverde Bush na de oorlog de niet bepaald flatteuze bijnaam ‘merchant of death’ op.
Samuel Bush legde ook de basis voor de latere politieke betrokkenheid van zijn familie. In tegenstelling tot zijn nakomelingen was hij lid van de Democratische Partij en betrokken bij de wetgeving voor arbeiders in Ohio. In 1931 bracht hij het tot topadviseur van president Herbert Hoover als lid van de ‘President’s Committee for Unemployment Relief’, dat zich bezighield met het aanpakken van de hoge werkloosheid in de Verenigde Staten.
Omstreden connecties
De paden van Bush en Walker kruisten door het feit dat Walker’s dochter Dorothy trouwde met Samuel’s zoon Prescott. Een verbond waaruit een van de machtigste families ter wereld ontstond. George Walker benoemde zijn schoonzoon tot vice-president van de bank Brown Brothers Harriman & Co. Loyaliteit staat hoog in het vaandel bij de Bush-dynastie. Dus benoemde Prescott enkele vrienden uit zijn studententijd op Yale tot medewerkers van Brown Brothers Harriman & Co, waaronder E. Roland Harriman, zoon van W. Averell Harriman en Robert A. Lovett, de latere minister van Defensie onder president Truman.
De familie Bush maakte fortuin in het zakenleven en kwam zo in contact met grote namen uit de Amerikaanse elite, waaronder Averell Harriman en Rockefeller. De manier waarop de familie de top bereikte is echter omstreden. Door het vrijkomen van verschillende overheidsdocumenten ontdekte de media enkele jaren geleden dat Prescott Bush met zijn bedrijf Brown Brothers Harriman financiële steun verleende aan IG Farben. Dit Duitse chemiebedrijf leverde gas voor de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bovendien bestond er een vriendschappelijke band tussen Prescott Bush en IG Farben-directeur Fritz Thyssen, die Adolf Hitler financierde in de jaren ’30. “After 60 years of inattention and even denial by the U.S. media, newly-uncovered government documents in The National Archives and Library of Congress reveal that Prescott Bush… served as a business partner… for the financial architect of the Nazi war machine from 1926 until 1942”, schreef de Hampshire Daily Gazette in oktober 2003.
Een schokkende conclusie zou je kunnen stellen, maar het ontbreekt aan nuance. De bereidheid van Bush om zaken te doen met de Nazi’s was niet vreemd volgens Kitty Kelley in De familie Bush, haar onofficiële portret van de dynastie. Veel Amerikaanse bedrijven deden na de Eerste Wereldoorlog zaken met Berlijn, waaronder Standard Oil en General Motors. Bovendien is er geen doorslaggevend bewijs dat Brown Brothers Harriman steun gaf aan de Nazi’s en de herbewapening van Duitsland. Prescott Bush was een zakenman voor wie geld altijd op de eerste plaats kwam. Daarmee hielp hij zichzelf en zijn familie vooruit. Uiteraard waren er ook bedrijven die een principiëler standpunt in namen, zoals Sulliver en Cromwell van John Foster Dulles. Deze zakenman diende later als Minister van Buitenlandse Zaken onder Eisenhower.
Zakenleven
Al generaties lang doet de familie Bush zaken op het gebied van investeringen, olie en energie. De band met de olie-industrie gaat generaties terug. Doordat Samuel Bush begin 1900 in contact kwam met de familie Rockefeller van Standard Oil ontstond de band met de olieindustrie. In de jaren tachtig werkte zijn achterkleinzoon George H.W Bush als vice-president onder Reagan aan energieregulatie. Een belangrijke rol was daarbij weggelegd voor het energiebedrijf Enron. Bush gaf Enron-directeur Kenneth L. Lay invloedrijke posities, waaronder het organiseren van de G7-top in Houston in 1990.
De zakelijke connectie tussen Bush en Enron legde de familie geen windeieren. Hoewel Bush de presidentsverkiezingen van 1992 verloor, werd zijn zoon George mede dankzij de geldonaties van Lay in 1994 gouverneur van Texas. Volgens een studie van het Center for Public Integrity leverde Enron de grootste financiële steun aan de campagnes van Bush, waarschijnlijk een bedrag van 500.000 dollar. “No company in Aman erica did more to help George W. Bush get elected president than Enron” aldus de Wallstreet Journal. In ruil voor politieke steun zorgde George W. Bush voor de deregulatie van de energieindustrie. Dit gaf de kans aan bedrijven om door te groeien en Enron wist hierdoor zijn marktaandeel te vergroten. Lewis: “Enron made a decision that they needed government to go their way and they put the money out to make sure that happened”.
Donaties stroomden ook binnen tijdens de campagne van George W. Bush voor het presidentschap in 2000. Het creditcardbedrijf MBNA doneerde maar liefst 240.000 dollar om de Republikeinen de overwinning te bezorgen. Daarbij spekte MBNA-topman Charles Cawley de campagnekas met 369.156 dollar, en doneerde hij 100.000 dollar voor de inauguratie van Bush. Ook de rol van de lobbyisten in de Bush-campagne mag niet worden onderschat. Het Center of Public Integrity registreerde alle donaties van 1.300 geregistreerde lobbyisten. Het blijkt dat zij in de periode tussen 1998 en 2004 1.8 miljoen dollar bijdroegen aan de campagne van president Bush. Ter vergelijking: John Kerry, tegenstander van Bush tijdens de presidentsverkiezingen van 2004, ontving tijdens dezelfde periode 520.000 dollar van 442 lobbyisten. Journalist Jim Drinkard beschreef het fenomeen in USA Today: “105 of Bush 548 elite fundraisers – those who raised 100.000 dollar of more – were from the world of finance, making it the biggest case of top dollar support.
George W. Bush besefte dat connecties met de rijkste mensen van Amerika de basis legden van het familiefortuin en zijn opmars tot president van de Verenigde Staten. Op het Al Smith Memorial Dinner in New York omschreef hij het treffend: ‘Jullie vormen een imposante groep mensen, de haves en de have-mores. Sommigen noemen jullie de elite. Ik noem jullie mijn draagvlak.’ De Bushes zijn met recht een Wallstreet-dynastie. Bijna geen enkele Amerikaanse familie symboliseert de verbintenis tussen de politieke elite en het zakenleven meer. Zoals duidelijk werd uit het eerste hoofdstuk speelt geld een enorme rol bij de macht van de elite, en de Bush-dynastie maakt daar al meer dan honderd jaar gebruik van.
Toekomst
Voorlopig lijkt er nog geen einde te komen aan de Bush-dynastie. Volgens Linda Feldman van CS Monitor mengt Jeb Bush zich in 2016 waarschijnlijk in de strijd om het Witte Huis. “Jeb Bush has the deep political and fundraising connections that come from being a Bush”, schreef de journaliste. George W. Bush vertelde aan televisiezender Fox dat Jeb zich waarschijnlijk kandidaat stelt in 2016. “I think he’d be a great president. He understands what it’s like to be president”, aldus Bush. Jeb heeft het voordeel van zijn rijkdom, bekende naam, en een enorm netwerk van politieke adviseurs en donateurs.
Maar terwijl zijn vader en broer tijdens hun presidentschap steun ontvingen van de conservatieven, zou Jeb wellicht nog problemen kunnen krijgen met deze groep. De voormalige gouverneur van Florida staat als een gematigd Republikein bekend. De politieke visie van Jeb past meer in de traditie van zijn vader George H.W Bush dan zijn conservatieve broer. Als gouverneur van Florida was Jeb populair onder Republikeinen zowel als Democraten. In de veelbesproken discussie over de nieuwe immigratiewet kiest Jeb bijvoorbeeld de zijde van president Obama. Hij is dan ook al jaren getrouwd met een Mexicaanse vrouw.Bush is voor een een generaal pardon voor miljoenen illegale immigranten die vaak al decennia in de Verenigde Staten zijn en tegelijkertijd een beter gecontroleerde, hermetische afsluiting van de grens met Mexico.
Tijdens een evenement in april 2014 om het 25-jarige jubileum van zijn vader’s presidentschap te herdenken sprak Jeb Bush over immigratie als “an act of love … not a felony”. De uitspraak bewijst volgens sommige Republikeinen dat Bush geen echte conservatief is. “I like the gentleman, but I think his comments on immigration are a little screwy”, aldus Mark Skoda, medeoprichter van de ultraconservatieve Tea Party-beweging. Aan de andere kant geeft het feit dat hij een connectie heeft met Mexico hem ook weer toegang tot de Latino’s, een belangrijke groep stemmers tijdens Obama’s herverkiezing in 2012.
Ook Jeb’s zoon George Prescott Bush is inmiddels actief in de politiek. Door zijn Mexicaanse moeder en het feit dat hij vloeiend Spaans spreekt kan helpen bij het aantrekken van Latino stemmers die normaal voor de Democraten stemmen. In 2014 won de jonge Bush met een marge van 60 procent de positie van landcommissaris van Texas. “If anyone is tempted to dismiss George P. Bush as a political newcomer running on little more than an impressive name, please reconsider,” schreef The Houston Chronicle. “Bush is the real deal. During his interviews with the editorial board, the Republican candidate for commissioner of the General Land Office proved himself one of the most knowledgeable and thoughtful candidates of this election season.”
Pingback: De val van Jeb Bush: het ‘kleine broertjes effect’ - Historiën