Nederlands-Indonesisch Conflict
In oktober 2012 verschijnt het boek Ontsporing van geweld van J.A.A. van Doorn en W.J. Hendrix. Zij dienden tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) samen op Java. Hier besloten ze, geschokt door de gewelddadige praktijken van hun legeronderdeel, een onderzoek in te stellen naar ontsporingen van geweld.
Na 65 jaar is het Nederlands- Indonesisch conflict nog steeds pijnlijk actueel. Na het verschijnen van foto’s, die waarschijnlijk executies van het Nederlandse leger in Indonesië laten zien, liepen de gemoederen in heel het land weer hoog op. Historici roepen dan ook op om een officieel onderzoek naar deze periode te starten.
Op 15 oktober 2012 verschijnt bij Uitgeversmaatschappij Walburg Pers te Zutphen het boek Ontsporing van geweld van J.A.A. van Doorn en W.J. Hendrix. Zij dienden tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) samen op Java. Hier besloten ze, geschokt door de gewelddadige praktijken van hun legeronderdeel, een onderzoek in te stellen naar ontsporingen van geweld.
Na hun terugkeer in Nederland zagen zij niettemin af van publicatie, in de overtuiging dat hun studie niet in goede aarde zou vallen. Alom ging men er vanuit dat het ‘voorbij’ was. Pas in 1969, twintig jaar na de soevereniteitsoverdracht, blikte Nederland terug op het militaire ingrijpen in Indonesië. Oud-stoottroeper Hueting vertelde over ’oorlogsmisdaden’ waar hij zelf aan had meegedaan. De Tweede Kamer eiste een onderzoek en de regering-De Jong kwam met de Excessennota. Een en ander was voor Van Doorn en Hendrix aanleiding om de dikke stapel schriften en formulieren weer tevoorschijn te halen, uit te werken en te publiceren. In 1970 verscheen dit boek voor het eerst. Het is een sociologische studie, een combinatie van veldobservaties (Hendrix) en sociologische analyse (Van Doorn). Het boek behandelt de gewelddadige manier waarop Nederland het Indonesische vraagstuk dacht af te wikkelen. Het werd daarmee een unieke, goeddeels van binnenuit gepleegde studie van een nieuw type oorlog: de dekolonisatieoorlog.
J.A.A. van Doorn (1925-2008) geldt als de grondlegger van de moderne sociologie in Nederland. Zijn laatste boeken waren Duits socialisme (2007) en Nederlandse democratie (2009), een postuum verschenen bundel met zijn belangrijkste beschouwingen over Nederlandse poli tiek.
W.J. Hendrix (1926) was medewerker voor bronnenonderzoek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
J.A.A. van Doorn, W.J. Hendrix,
Ontsporing van geweld. Het Nederlands-Indonesisch Conflict,
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers,
ISBN 978.90.5730.886.4, prijs € 29,50 – 368 pagina’s.
