Wat maakt premier Piet de Jong een buitenbeentje?
De werkervaring die een minister-president heeft voordat hij een regering van Nederland aanvangt, is medebepalend voor de koers die hij vaart. Wat deden de premiers voordat zij een kabinet leiden? Voor de 3 meest recente premiers zetten we hun cv’s op een rijtje. En wat maakt premier Piet de Jong een buitenbeentje vergeleken met andere minister-presidenten.
Mark Rutte en Piet de Jong. Bron: wikipedia.
Mark Rutte
Voordat Rutte VVD-beroepspoliticus werd, werkte hij 10 jaar in het bedrijfsleven, bij Unilever. Hij is er onder meer Human Resources Manager.
Jan-Peter Balkenende
Balkenende werd vanuit het relatief ‘politieke niets’ in 2002 minister-president. Daarvoor was hij stafmedewerker Wetenschappelijk Instituut voor het CDA en bijzonder hoogleraar christelijk sociaal denken aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Na zijn premierschap is hij als bijzonder hoogleraar Governance, Institutions and Internationalisation aan de Erasmus Universiteit Rotterdam aan de slag gegaan. Daarnaast is hij partner van het advies- en accountancybureau Ernst & Young.
Wim Kok
Voor zijn politieke loopbaan startte, was Kok decennialang actief in de vakbond; van 1973 tot 1985 als voorzitter van de FNV (in eerste jaren nog NVV geheten). Na de paarse regeringsjaren (kabinetten van het rode PvdA en de blauwe VVD) was hij lid en voorzitter van tal van commissariaten.
Ook voorgangers Lubbers, Van Agt, Den Uyl hadden hun sporen verdiend in het bedrijfsleven, in besturen of als hoogleraar.
Beroepsmilitair Piet de Jong
In 1967-1971 was het premierschap in handen van Piet de Jong. Zijn werkervaring lag buiten het burgerlijke. De Jong was een marineman. En als er iets voor te zeggen is dat zeelucht gezond is dan pleit de leeftijd van Piet de Jong daarvoor. Hij wordt op 3 april 2015 100 jaar.In de Elsevier-special Piet de Jong 100 jaar!, De oorlogsheld die premier werd wordt teruggeblikt op zijn leven. Op een handige wijze gebruikt de hoofdredacteur Arendo Houstra zelf ook het cliché dat aan De Jong kleeft: “Piet de Jong is tot vervelens toe de meest onderschatte premier genoemd die Nederland na de oorlog heeft gekend.” Die onderschatting is ondertussen wel verleden tijd. We moeten nog jaren wachten om te zien of er voor Jan-Peter Balkenende of Mark Rutte ook een special wordt gemaakt waarin stil wordt gestaan bij hun prestaties.
De prestaties van De Jong worden in enkele artikelen van de hand van historicus en journalist Paul van der Steen geschetst:
- Een marineman in hart en nieren
- Een charmante buitenstaander
- Premier met oog voor de tijdgeest
- Onomwonden kritisch gebleven
- ‘Ik bén eigenlijk niet van de politiek’(uitspraken)
Verreweg de meeste pagina’s van de 104 pagina’s dikke special zijn gevuld met foto’s. Foto’s die het beeld van het beeld Van der Steen geeft over De Jong versterken: het beeld van “de kalme, onverstoorbare bewindsman”; de bewindsman die van duidelijkheid hield, maar ook een met humor en relativeringsvermogen. Tijdens zijn missies op zee tijdens de Tweede Wereldoorlog had hij immers voor hetere vuren gevaren. Het beangstigende gevoel dat dieptebommen opriepen, zorgde ervoor dat De Jong politieke gebeurtenissen met de nodige relativering benaderde.
De Elsevier-special Piet de Jong 100 jaar!, De oorlogsheld die premier werd is een mooie manier om de indrukwekkende militair en politicus Piet de Jong te herdenken of juist te leren kennen.
Paul van der Steen
Piet de Jong 100 jaar!, De oorlogsheld die premier werd
(Amsterdam 2015)
ISBN 9789052515199, € 8,95
Piet de Jong-weetjes
- Piet de Jong was eerst staatssecretaris van Marine, daarna minister van defensie en van 1967 tot 1971 minister-president.
- Er verscheen over hem een biografie: Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer, Van buitengaats naar Binnenhof, P.J.S. de Jong. Een biografie (Amsterdam 2011).
